II. Ustalenie wskaźników atrakcyjności - Wczasopedia.pl

Idź do spisu treści

Menu główne

II. Ustalenie wskaźników atrakcyjności

Metodologie > Ranking Destynacji
Krok II. Ustalenie wskaźników (ocen) absolutnej atrakcyjności destynacji

Absolutna atrakcyjność destynacji (w danym terminie pobytu) jest rezultatem odrębnej, specjalnie stworzonej procedury mającej na celu możliwie najbardziej obiektywne porównanie kierunków przy wyważonym uwzględnieniu tych cech i kwestii, które w sposób istotny wpływają na komfort wypoczynku oraz stopień zadowolenia turysty z pobytu.

Procedura ta bierze pod uwagę pięć wskaźników istotnych dla poziomu satysfakcji klienta z pobytu w danej destynacji:

1. Wskaźnik jakości klimatu w destynacji,
2. Wskaźnik jakości plaż w destynacji,
3. Syntetyczny wskaźnik atrakcji w destynacji,
4. Wskaźnik cen koszyka towarów w destynacji,
5. Wskaźnik cen wycieczek organizowanych indywidualnie.

1. Wskaźnik jakości klimatu w danej destynacji

Wskaźnik ten bierze pod uwagę trzy elementy:

a) liczbę dni z opadami w miesiącu,
b) średnią maksymalną temperaturę powietrza w miesiącu,
c) średnią temperaturę wody w miesiącu.

ad. a) - przyjęto założenie, że turysta oczekuje podczas wypoczynku wakacyjnego pogody słonecznej i w związku z tym dzień z opadami jest z tego punktu widzenia dniem straconym.
Ponieważ jednak pokazywana w statystykach pogodowych liczba dni z opadami może w uśrednionej rzeczywistości oznaczać dni tylko częściowo niepogodne to uwzględniono je jako w połowie niepełnowartościowe dni wypoczynku i przy takim założeniu proporcjonalnemu zmniejszeniu ulega wskaźnik jakości klimatu w destynacji.  

ad. b) - według wielu opracowań optymalna temperatura powietrza dla czło
wieka to 24-28ºC. Jednak turyści oczekują zwykle nieco wyższych temperatur i ankietach wymieniają jako najlepszą temperaturę 28ºC (np. ankieta użytkowników portalu meteovista.pl). Kierując się dodatkowo opiniami innych osób postanowiono w metodologii przyjąć jako temperatury optymalne wartości jeszcze nieco wyższe, a mianowicie cały przedział 28-29ºC, który jako element wskaźnika klimatu otrzymał maksymalną wartość 1,00. Temperatury wyższe oraz niższe otrzymują mniejsze wartości, przy czym gradient zmiany zwiększa się stopniowo wraz z oddalaniem się średniej maksymalnej temperatury powietrza od granic przedziału temperatur optymalnych.

ad. c)
według wielu opracowań optymalna temperatura do rekreacyjnego „taplania się” to 28-30ºC, a do pływania (gdy człowiek wytwarza ciepło, którego nadmiar musi być oddany do otoczenia) optymalna temperatura jest nieco niższa, czyli 26-28ºC, bowiem w wyższej można odczuwać wyraźny dyskomfort. W nasłonecznionych krajach wakacyjnego wypoczynku problem oddawania nadmiaru ciepła jest jeszcze ważniejszy i z tego powodu jako optymalny przedział temperatur wody przyjęto 26-27ºC, który jako element wskaźnika klimatu otrzymał maksymalną wartość 1,00. Temperatury wyższe oraz niższe otrzymują mniejsze wartości, przy czym gradient zmiany zwiększa się wraz z oddalaniem się średniej temperatury wody od granic przedziału temperatur optymalnych.

Przyjęto, że waga elementu temperatury powietrza we wskaźniku klimatu jest dwukrotnie wyższa od wagi elementu temperatury wody. Uzasadnienie dla tego założenia jest takie, że temperatura powietrza towarzyszy człowiekowi prawie wszędzie (poza hotelem), natomiast temperatura wody w morzu posiada mniejsze znaczenie, bowiem turysta ma najczęściej do wyboru jeszcze alternatywę w postaci hotelowego basenu.

Pełna formuła wskaźnika klimatu dla danej destynacji i danego miesiąca uwzględniająca wszystkie trzy elementy wymienione powyżej przedstawia się następująco:

Wskaźnik klimatu  =  (1
d/60) x ( 2/3 Tp + 1/3 Tw)

gdzie:      d    - oznacza liczbę dni z opadami dla danej destynacji w danym  miesiącu
             Tp  - oznacza odpowiednio wartość elementu temperatury powietrza (z tabeli)
             Tw - oznacza odpowiednio wartość elementu temperatury wody (z tabeli)

W formule określającej absolutną atrakcyjność danej destynacji wskaźnik klimatu ma zawsze jednakowy wpływ na wynik niezależnie od kategorii hotelu, a co za tym idzie, średniej ceny pakietów w danej kategorii hoteli. Uzasadnieniem dla takiego założenia jest fakt, że klimat w danej destynacji ma w przybliżeniu jednakowy wpływ na poczucie komfortu turysty niezależnie od tego w jakim obiekcie został wykupiony jego pakiet pobytowy.


2. Wskaźnik jakości plaż w destynacji

Jakość plaż oraz ich dostępność jest istotnym elementem postrzegania danej destynacji przez polskich turystów, szczególnie dlatego, że duża część z nich przy tej okazji porównuje je do znanych im często z autopsji piaszczystych i zwykle łatwo dostępnych plaż bałtyckich.

W celu ustalenia wartości wskaźnika jakości plaż zostały one podzielone na siedem kategorii:

- plaże drobnopiaszczyste
- plaże piaszczyste
- plaże piaszczysto - żwirowe
- plaże piaszczysto - kamieniste
- plaże żwirowe
- plaże żwirowo - kamieniste
- plaże kamieniste (ewentualnie kamienisto-skaliste)

Kategoriom tym przyporządkowano odpowiednio liczby od 1 do 7 stanowiące zasadniczy czynnik dla ustalenia wskaźnika jakości plaż.

Dla każdej z destynacji okeślono wartość tego czynnika liczonego jako średnia arytmetyczna
dla plaż wszystkich hoteli znajdujących się przy plaży lub w jej bezpośredniej bliskości (200 metrów). Dodatkowo została ona skorygowana o średnią wartość utrudnień ograniczających łatwą dostępność plaży, a co za tym idzie pogarszających poczucie komfortu korzystających z nich turystów.

Takim utrudnieniom przypisano zwykle liczbę minus 1 (co oznacza obniżenie kategorii o jeden szczebel), chyba, że uciążliwość danego czynnika jest stosunkowo duża lub relatywnie niewielka. W takich sytuacjach zastosowano korekty wskaźnika w wysokości odpowiednio minus 2 lub minus 0.5.

Do utrudnień w korzystaniu z plaż zaliczono w szczególności:

- przejście przez ulicę lub promenadę
- przejście do plaży tunelem
- zjazd do plaży kolejką, windą lub dowóz łodzią
- strome zejście lub zejście po schodach
- kamieniste zejście do morza
- zalecenie używania obuwia ochronnego na plaży
- dostęp do morza jedynie z pomostu lub specjalnej platformy
- kamienie lub płyty kamienne w wodzie

Dla potrzeb metodologii przyjęto, że neutralna wartość wskaźnika jakości plaż wynosi 3,0 i jako taki nie ma on wpływu na atrakcyjność danej destynacji.
Wartości mniejsze mają pozytywny wpływ na jej atrakcyjność, a większe
negatywny. Istotne jest to, że wpływ ten jest asymetryczny, co oznacza, że wielkość pozytywnego odchylenia wskaźnika jakości plaż od wskaźnika neutralnego ma nieco silniejsze znaczenie dla atrakcyjności destynacji niż wielkość jego odchylenia negatywnego.

W formule określającej absolutną atrakcyjność danej destynacji wskaźnik jakości plaż ma  niejednakowy wpływ na ostateczny wynik i zależy od kategorii hotelu, a co za tym idzie, średniej ceny pakietów w danej kategorii hoteli. Dla potrzeb metodologii przyjęto, że jest to wpływ słabszy niż proporcjonalny i przyjęto wskaźnik wpływu geometrycznego. Uzasadnieniem jest fakt, że w hotelach wyższych kategorii jest lepiej rozbudowana infrastruktura wypoczynkowa (baseny  uradzenia rekreacyjne, a czasem nawet aquaparki), które poszerzają paletę możliwości atrakcyjnego spędzenia czasu i zmniejszają tym samym zależność turystów od plaży.


3. Syntetyczny wskaźnik atrakcji w destynacji

Wskaźnik ten jest oparty na sumie subiektywnych składowych określających atrakcyjność danej destynacji:

Dla potrzeb metodologii wyodrębniono osiem takich obszarów, w których określana jest atrakcyjność danej destynacji:

- atrakcyjność pod względem zabytków architektury i kultury,
- atrakcyjność pod względem walorów naturalnych,
- atrakcyjność pod względem subiektywnej jakości konsumpcji (restauracje, knajpki etc.),
- atrakcyjność pod względem możliwości korzystania z wycieczek fakultatywnych,
- atrakcyjność pod względem możliwości dokonywania wycieczek samodzielnych,
- subiektywne wrażenie poziomu sympatii osób obsługujących turystów (knajpki, hotele etc.)
- atrakcyjność pod względem możliwości rozrywki (sklepy, kluby, nocne życie etc),
- atrakcyjność pod względem subiektywnej wrażeń z destynacji, sympatii do niej i chęci do powtórnego przyjazdu.

Jako neutralny punkt odniesienia atrakcyjności w wymienionych obszarach przyjęto wartości określone dla Krety. Uzasadnieniem przyjęcia właśnie tej destynacji jako punktu odniesienia dla pozostałych jest fakt, że jest ona zdecydowanie najliczniej odwiedzanym kierunkiem w Grecji, która jest z kolei najliczniej odwiedzanym krajem przez polskich turystów w ramach zorganizowanej turystyki wyjazdowej.

Dla potrzeb metodologii przyjęto dziewięć względnych poziomów dla których określana jest względna atrakcyjność (względem Krety) poszczególnych destynacji w każdym z ośmiu wcześniej wymienionych obszarów.

zdecydowanie lepiej         plus      20
wyraźnie lepiej                 plus      15
lepiej                                 plus      10
nieco lepiej                       plus        5
mniej więcej tak samo           0
nieco słabiej                     minus     5
słabiej                               minus   10
wyraźnie słabiej               minus    15
zdecydowanie słabiej       minus    20

Na podstawie tych subiektywnych ocen określana jest średnia ważona z tym, że dwa ostatnie obszary posiadają w niej podwójną wagę w porównaniu do pierwszych sześciu.

Dla potrzeb metodologii przyjęto, że neutralna wartość syntetycznego wskaźnika postrzegania destynacji wynosi  0,0  i jako taki nie ma on wpływu na wskaźnik absolutnej atrakcyjności danej destynacji.
Wartości mniejsze mają negatywny wpływ na jej atrakcyjność, a większe
pozytywny. Istotne jest to, podobnie jak w przypadku poprzedniego wskaźnika, że wpływ ten jest asymetryczny, co oznacza, że wielkość pozytywnego odchylenia syntetycznego wskaźnika postrzegania destynacji od wskaźnika neutralnego ma nieco silniejszy wpływ na wskaźnik absolutnej atrakcyjności destynacji niż wielkość odchylenia negatywnego.

W formule określającej absolutną atrakcyjność danej destynacji syntetyczny wskaźnik postrzegania destynacji ma  niejednakowy wpływ na jego ostateczny wynik i zależy od kategorii hotelu, a co za tym idzie, średniej ceny pakietów w danej kategorii hoteli. Dla potrzeb metodologii przyjęto, podobnie jak w przypadku poprzedniego wskaźnika, że jest to wpływ słabszy niż proporcjonalny i przyjęto wskaźnik wpływu geometrycznego. Uzasadnieniem takiego założenia jest fakt, że w hotelach wyższych kategorii lepiej rozbudowana jest infrastruktura wypoczynkowa oraz gastronomiczna, które nieco zmniejszają zależność turystów od świata znajdującego się na zewnątrz obszaru hotelowego.


4. Wskaźnik cen koszyka towarów i usług w destynacji

Wskaźnik ten jest oparty na sumie subiektywnych składowych określających koszyk towarów i usług, których zakupem może być zainteresowany turysta podczas tygodniowego pobytu w destynacji turystycznej w formule all inclusive. Przy określaniu koszyka oszacowano potencjalne potrzeby turysty przyjmując podczas tego pobytu zakładając jego uczestnictwo w jednej wycieczce fakultatywnej i 2-3 wyjścia „na miasto” połączone z jedną kolacją w restauracji,  jedną przekąską w taniej knajpce oraz z 2-3 wizytami w kawiarni.

Dla potrzeb metodologii przyjęto następujący koszyk zakupionych towarów i usług:

- jeden posiłek w niedrogiej restauracji,
- jeden posiłek w taniej knajpce,
- 3 piwa krajowe (0,5 litra) zakupione w lokalu,
- 1 wino zakupione w lokalu,
- 4 kawy (średnie cappuccino) zakupione w lokalu,
- 2 wody mineralne (0,33 litra zakupione w lokalu,
- 2 Coca Cole (lub równorzędne, 0,33 litra) zakupione w lokalu
- 3 piwa krajowe (0,5 litra) zakupione w sklepie,
- 2 wody mineralne (1,5 litra) zakupione w sklepie,
- 2 kilogramy owoców (pomarańcze) zakupione w sklepie
- 2 bilety na przejazd lokalnym transportem
- jeden 10-kilometrowy przejazd taksówką

Zakupy dotyczą pojedynczej osoby z wyjątkiem posiłków i przejazdu taksówka, które są wspólne i dlatego ich koszt został podzielony przez dwa.
Koszt koszyka aktualizowany jest kursem waluty do złotego jeśli jego zmiana w danym okresie przekroczyła 2 procent.

Dla potrzeb metodologii przyjęto, że neutralny koszt wymienionego wyżej koszyka towarów i usług jest równy temu, który należy zapłacić w Warszawie i taki poziom jego kosztu nie ma żadnego wpływu na wskaźnik absolutnej atrakcyjności danej destynacji.
Mniejszy koszt koszyka ma pozytywny wpływ na jej atrakcyjność, a większy
negatywny.

W formule określającej absolutną atrakcyjność danej destynacji wskaźnik cen towarów i usług w destynacji ma  malejący wpływ na wynik wraz ze wzrostem kategorii hotelu, a co za tym idzie, średniej ceny pakietów w danej kategorii hoteli. Uzasadnienie tego faktu jest takie, że różnica pomiędzy kosztem koszyka w destynacji i w Warszawie jest stała i dlatego przy wzroście ceny pakietu odgrywa ona odwrotnie proporcjonalnie malejącą rolę.


5. Wskaźnik cen wycieczek organizowanych indywidualnie

Wskaźnik ten ograniczony jest do kosztów transportu niezbędnego przy samodzielnych wycieczkach, ponieważ inne wydatki (np. zakupy pamiątek) są sprawą wysoce indywidualną i jako takie nie mogą być bazą do zestandaryzowanych statystycznych porównań. Wskaźnik oparty jest na sumie dwóch składowych określających koszt wynajęcia samochodu klasy B (np. Opel Corsa) oraz koszt benzyny, oba rozłożone na dwie osoby.

Dla potrzeb metodologii przyjęto, że samochód wynajmowany jest przez co szóstą parę na okres 3 do 6 dni, co daje uśredniony koszt wynajęcia na poziomie 0,375 dziennych kosztów wynajęcia. Ponieważ w niektórych przypadkach koszty wynajęcia na krótkie terminy mogą być nieco większe, dlatego ostatecznie przyjęto wartość tego składnika na 0,4 średniego dziennego kosztu wynajęcia samochodu klasy B w danej destynacji i w danym okresie roku.

Przy obliczaniu uśrednionego kosztu benzyny przyjęto założenie, że wynajęty samochód odbywa dwie dłuższe wycieczki (150-200 kilometrów) oraz kilka krótszych przejazdów, co pozwala szacować liczbę przejechanych kilometrów na około czterystu, a zużycie benzyny na około 35 litrów. W konsekwencji przyjęto wartość drugiego składnika przypadającego na statystycznego turystę w wysokości kosztów 3 litrów benzyny w danej destynacji.

W metodologii przyjęto, że statystyczny koszt transportu związanego z wycieczkami organizowanymi samodzielnie powiększa statystyczny koszt pobytu i jako taki zmniejsza wskaźnik absolutnej atrakcyjności danej destynacji, a jego wpływ jest tym większy, im większy jest uśredniony poziom tego typu kosztów.

W formule określającej absolutną atrakcyjność danej destynacji wskaźnik kosztu cen wycieczek organizowanych samodzielnie ma wraz ze wzrostem kategorii hotelu i związanego z nim wzrostem średniej ceny pakietów stopniowo malejący wpływ na wielkość wskaźnika atrakcyjności danej destynacji. Uzasadnienie tego faktu jest takie, że dla danego okresu koszt ten jest w przybliżeniu stały i dlatego przy rosnącej cenie pakietu odgrywa on odwrotnie proporcjonalnie malejącą rolę.

Końcowy etap ustalenia zestawu wskaźników absolutnej atrakcyjności zawiera jeszcze dwie  niezbędne operacje.
Pierwsza to ustalenie średniej ze skorygowanych cen pakietów dla poszczególnych kategorii hoteli ze wszystkich destynacji i dla wszystkich terminów, o których była mowa wcześniej.  
Druga to podzielenie przez tak uzyskaną wielkość sumy wskaźników 2-5 (z uwzględnieniem ich znaków) dla każdej z poszczególnych destynacji i dla każdego terminu wymienionego wcześniej oraz dodanie do tego ilorazu odpowiednio wskaźnika pierwszego (czyli wskaźnika jakości klimatu).

W ten sposób otrzymujemy macierz wskaźników absolutnej atrakcyjności dla poszczególnych destynacji i dla wszystkich terminów w których są w nich sprzedawane pakiety turystyczne.

Macierz ta jest końcowym efektem wszystkich kroków przedstawionych i opisanych wyżej w procedurze wyznaczania absolutnej atrakcyjności destynacji.


czytaj dalej:
Krok III. Ustalenie zestawu wskaźników względnej atrakcyjności poszczególnych destynacji w przyjętych terminach bez uwzględnienia cen sprzedawanych w nich pakietów


Wróć do spisu treści | Wróć do menu głównego